![](/media/lib/401/n-czaszka-164accc685d3e0c26b3cadbe2a63c24c.jpg)
Czaszka z cmentarza klasztornego w Exeter ilustruje możliwości długiego łuku angielskiego
7 maja 2020, 12:17Średniowieczne strzały powodowały urazy podobne do współczesnych ran postrzałowych. Gdy naukowcy zbadali szczątki z cmentarza klasztoru dominikanów w Exeter, odkryli, że strzały z długiego łuku angielskiego mogły penetrować ludzką czaszkę, tworząc małe rany wlotowe i duże wylotowe.
![](/media/lib/565/n-atlatl-5166863bc454205c425af6992c72fa2d.jpg)
Długodystansowa broń myśliwska pojawiła się co najmniej 10 000 lat wcześniej niż sądzono
9 listopada 2023, 12:34Przed 31 tysiącami lat na brzegu rzeki Haine w południowej Belgii osiedliła się grupa łowców-zbieraczy, którzy podczas polowania używali miotaczy oszczepów (atlatlów). Artefakty znalezione na stanowisku Maisières-Canal dowodzą, że ludzie posługiwali się tą techniką polowania o 10 000 lat wcześniej, niż najstarsze znalezione dotychczas ślady jej wykorzystywania. Wynalezienie działającej na duże odległości broni myśliwskiej miało olbrzymie znaczenie dla rozwoju człowieka, zmieniło interakcje pomiędzy myśliwym a ofiarą, doprowadziło do zmiany diety i organizacji społecznej
![](/media/lib/203/n-rpkamienprepruch-9fa49df4ba45f686853cb637983e8ac3.jpg)
Rozwiązano zagadkę wędrujących kamieni z Doliny Śmierci
28 sierpnia 2014, 11:20Wędrujące kamienie z Racetrack Playa w Dolinie Śmierci zadziwiały naukowców od 70 lat. Już w latach 40. ubiegłego wieku rozpoczęto pierwsze badania, mające wyjaśnić, jaka siła przesuwa kamienie nawet o wadze 320 kilogramów. O tym, że głazy się poruszają świadczyły ślady pozostawione na piasku. Wyglądają one tak, jakby coś ciągnęło kamienie po ziemi.
![](/media/lib/403/n-ustky-42877ef9cd9dd11760f6f8c93477069c.jpg)
Paleolit po epokę brązu: genetyczne związki mieszkańców okolic Bajkału z pierwszymi Amerykanami
22 maja 2020, 10:25Dzięki badaniom genetycznym, analizie genomu patogenów oraz analizie izotopów udało się wykazać związek pomiędzy paleolitycznymi mieszkańcami okolic jeziora Bajkał a ludźmi, którzy zasiedlili obie Ameryki.
![](/media/lib/565/n-czaszka1-0569d06cb3528564546161831d034d37.jpg)
Kobieta z epoki miedzi przeżyła dwie trepanacje czaszki
14 listopada 2023, 20:06W 2007 r. w Caravaca de la Cruz w Hiszpanii odkryto zbiorowy pochówek, znany jako stanowisko Camino del Molino. W wykutym w trawertynie grobowcu o średnicy 6–7 m. znajdowały się szczątki co najmniej 1348 osób. Ciała składano w dwóch okresach: w latach 2971–2711 p.n.e. i 2451–2251 p.n.e.. Teraz dowiadujemy się, że jedna z pochowanych tam osób została dwukrotnie poddana trepanacji czaszki i przeżyła zabiegi.
![](/media/lib/237/n-jeden-ze-szkieletow-2c5d191f75366b5b961ef9e99c6d0ead.jpg)
Masakra z wczesnego holocenu
21 stycznia 2016, 13:23Natura kontaktów między prehistorycznymi grupami zbieracko-myśliwskimi budzi wśród specjalistów spory. Część argumentów przemawia za, a część przeciwko wojnom toczonym przed rozwojem osiadłych społeczeństw. Ostatnio jednak archeolodzy znaleźli dowody na agresję między takimi grupami z Nataruk, na zachód od jeziora Turkana.
![](/media/lib/404/n-stopy-61418f1a26b868ad782adb8dad005062.jpg)
Znaleziono największy w Afryce zestaw prehistorycznych śladów ludzkich stóp
28 maja 2020, 05:03W pobliżu wsi Engare Sero w północnej Tanzanii znaleziono największy w Afryce prehistoryczny zbiór odcisków ludzkich stóp. Ponad 400 śladów zachowało się w zastygniętym osadzie wulkanicznym. Dają one specjalistom wyjątkowy wgląd w życie społeczne łowców-zbieraczy z Afryki Wschodniej.
![](/media/lib/572/n-ranisgoto-a273f7b2e8ebb63ce7d09b454b5318bc.jpg)
Technokompleks LRJ to nie dzieło neandertalczyka. Odkrycie zmienia pogląd na prehistorię Europy
1 lutego 2024, 12:39Homo sapiens pojawił się w północnej części Europy ponad 45 000 lat temu, na wiele tysięcy lat zanim z południa zniknął neandertalczyk. Szczątki znalezione w jaskini Ilsenhöhle w Ranis w Niemczech pozwalają też po raz pierwszy zidentyfikować przedstawiciela technokompleksu LRJ (Lincombian-Ranisian-Jerzmanowician). To zespół europejskich kultur archeologicznych, do którego należy m.in. kultura jerzmanowicka. Odkrycie dokonane przez międzynarodowy zespół naukowy kierowany przez specjalistów z Instututu im. Maxa Plancka może rozstrzygnąć spór o to, kto – neandertalczyk czy człowiek współczesny – był twórcą LRJ.
![](/media/lib/240/n-sauropod-footprint-colour-6cac467e32cc9cf9d43519a834ba2ab9.jpg)
Te, co chodzą czy pływają?
18 lutego 2016, 12:52Badania paleontologów z Chin i Wielkiej Brytanii rzuciły nieco światła na tajemnicze tropy, w których zamiast 4 nóg zauropodów odciskały się ślady tylko 2. Wcześniejsze studia sugerowały, że dinozaury te, za duże na chodzenie na dwóch nogach, mogły pływać, wiosłując przednimi albo tylnymi kończynami.
![](/media/lib/407/n-trapy-7875e684a8b0d6af9bf4dda5be5517c9.jpg)
Płonący węgiel główną przyczyną największego wymierania w historii Ziemi?
17 czerwca 2020, 12:44Zespół naukowy prowadzony przez profesor Lindy Elkins-Tanton z Arizona State University zdobył pierwszy dowód na to, że intensywne palenie się węgla na Syberii mogło być główną przyczyną największego wymierania w historii Ziemi – wymierania permskiego. Wyniki badań opublikowano na łamach pisma Geology.